Na današnji dan 21.oktobra 1941 u Kragujevcu je izvršen jedan od najvećih zločina u Drugom svetskom ratu.
Nemački fašisti streljali su 2796 gradjana Kragujevca, okolnih sela kao i izvestan broj žitelja Jagodine i Gornjeg Milanovca koji su se nalazili u Kragujevcu kao taoci ili zatvorenici.
Proces ubijanja trajao je tri dana od 19-21.oktobra.Najveći broj oko 2300 ubijen je upravo poslednjeg dana koji je i postao simbol streljanja.Streljanje je izvršeno pod izgovorom odmazde za ubijene i ranjene Nemačke vojnike u borbama sa Partizanima i Četnicima na putu Kragujevac-Gornji Milanovac.Naredba Generala Bemea o streljanju 100 Srba za ubijenog i 50 za ranjenog Nemačkog vojnika bila je sprovedena precizno i temeljno.Za kragujevački slučaj se može reći da je izvršen i preterano temeljno jer je broj streljanih i veći od predvidjenog broja.
Prema istraživanjima koje je vršio pokojni istoričar Staniša Brkić u toku samog streljanja ,prilikom bekstva pojedinih grupa došlo je do unakrsne vatre u kojoj je bilo i stradalih Nemaca pa je zato u toku samog streljanja povećan broj streljanih.Streljanjem su rukovodili Major Paul Kenig i Kapetan Fric Fidler.Kenig je streljanja vršio u dolini Šumaričkog potoka a Fidler u dolini Sušičkog.Streljanja su vršena u grupama od po stotinak ljudi.Bilo je pokušaja bekstva i grupa i pojedinaca ali su ona uglavnom završavana neuspešno.Svega oko 40 ljudi je preživelo streljanje, bilo bekstvom u toku streljanja, bilo da su uspeli ranjeni da dočekaju noć i izvuku se sa stratišta neprimećeni.
Streljani su mnogi ugledni gradjani, profesori, nastavnici, učitelji, advokati, lekari, sveštenici.Najpoznatiji medju njima svakako su direktori Gimnazije i Učiteljske škole Lazar Pantelić i Miloje Pavlović.
Streljano je 27 žena, uglavnom političkih zatvorenika i Jevreja.Najpoznatiji je slučaj Nade Naumović koja ima i poseban spomenik u Memorijalnom kompleksu u Šumaricama.Nada je dovikivala Nemcima i Ljotićevcima koji su kupili gradjane po ulicama pa je i ona sprovedena zajedno sa komšijama i streljana u prvoj grupi streljanih u Šumaričkom potoku.
Streljano je 40 dece uzrasta od 11-15 godina.
Streljan je 261 mladić srednjoškolskog uzrasta, učenika Prve i Druge gimnazije,Učiteljske škole,Gradjanske škole,Vojno-tehničke škole,Zanatlijske škole kao i oni koji pripadaju ovom uzrastu a nisu bili učenici.
Najveći broj streljanih su Srpske nacionalnosti ali bilo je i drugih nacija, naročito Roma i Jevreja.Ulogu u ubijanju velikog broja Roma imali su i Ljotićevci Marisava Petrovića koji su ih dovozili iz raznih delova grada i menjali za Srbe, svoje prijatelje i pristalice.Ovim postupkom Ljotićevci nisu smanjili broj streljanih niti za jednog čoveka već samo izmenili donekle strukturu streljanih.Zato Ljotićevska tumačenja u toku i posle rata da su bili spasioci na streljanju u Kragujevcu su sasvim netačna.Neke svakako jesu spasli ali su kao zamenu druge gurnuli u smrt.Marisav Petrović je lično vraćao ljude u grupe za streljanje, često one koje je privatno mrzeo.Miloja Pavlovića je lično Marisav Petrović izdvojio za streljanje.
Dogadjaj u Šumaricama ostao je duboku u svesti savremenika i uopšte Srpskog naroda.Iako je bilo velikih i masovnih ubijanja po Srbiji u toku rata i na drugim mestima, nijedno nije ostavilo takav utisak kao ono u Kragujevcu.Kragujevac je uvek imao ogroman značaj u Srbiji.Smatran je drugim srpskim gradom po značaju, odmah iza Beograda, bivša prestonica i veliki privredni i industriski centar.Njegova Gimnazija smatrana je najboljom u Srbiji.Ubijanje velikog broja učenika srednjoškolskog uzrasta, kao nigde do tada u Srbiji, bukvalno odvodjenje iz školskih klupa ostavilo je porazan utisak na javnost u Srbiji.Dirnuta vestima o tragediji djaka u Kragujevcu, tih jesenjih dana 1941 godine, književnica Desanka Maksimović piše čuvenu „Krvavu Bajku“ poemu o ubijenoj mladosti u Kragujevcu.Hrabar odnos direktora Gimnazije Lazara Pantelića koji nije želeo da se odvoji od svojih djaka iako mu je nudjeno spasenje upisano je u antologiju junaštva i viteštva.
Dan sećanja na stradale u Drugom Svetskom ratu kao državni praznik uveden je u Srbiji a obeležava se upravo 21.oktobra na dan tragedije u Kragujevcu.
